Alergiczny nieżyt nosa
– jak sobie z nim radzić?

W zależności od czynnika, który wywołuje reakcję alergiczną u danej osoby, alergiczny nieżyt nosa może doskwierać sezonowo lub cały rok. Do alergii sezonowych należą uczulenia na pyłki roślin oraz zarodniki grzybów. Natomiast alergeny, które mogą wywoływać katar alergiczny przez cały rok, to na przykład roztocza kurzu domowego, białka wydzielane przez zwierzęta i obecne na ich naskórku oraz sierści, środki chemiczne i inne.

Katar sienny czy przeziębienie?

Alergiczny nieżyt nosa można pomylić z nieżytem nosa towarzyszącym wirusowej infekcji górnych dróg oddechowych. W obu przypadkach wydzielina z nosa jest wodnista. Jak odróżnić wówczas alergię od przeziębienia? Wystarczy kilka szczegółów:

• przeziębieniu towarzyszy zwykle podwyższona temperatura ciała – gorączka lub przynajmniej stan podgorączkowy; alergii nie towarzyszy wzrost temperatury ciała;
• objawy alergii trwają tak długo, jak osoba uczulona ma kontakt z alergenem; przy braku kontaktu objawy ustępują; przeziębienie trwa natomiast zwykle 5–7 dni, po czym symptomy ustępują;
• katar alergiczny pojawia się niemal natychmiast po ekspozycji na alergen;
• w przypadku alergii na pyłki czy zarodniki grzybów można zauważyć cykliczność objawów; w innych przypadkach z kolei można zauważyć zależność pomiędzy pojawieniem się nieżytu nosa a miejscem czy czynnikiem towarzyszącym (np. każdorazowo po kontakcie ze zwierzęciem, po użyciu konkretnego detergentu itd.).

Katarowi siennemu towarzyszy zwykle również obrzęk powiek i łzawienie z oczu1.

Lek na nieżyt nosa
– czyli doraźne leki i sposoby na katar alergiczny

Leczenie alergicznego nieżytu nosa polega na regularnym przyjmowaniu leków; w przypadku alergii sezonowych pacjent powinien ponadto rozpocząć przyjmowanie ich wraz z początkiem sezonu pylenia – jeszcze przed pojawieniem się pierwszych symptomów. Jednak jeśli objawy alergii wystąpią, warto pomóc sobie doraźnie.

Pierwszą grupą pomocnych medykamentów są krople czy spraye, które działają obkurczająco na naczynia krwionośne. Stosuje się je przy katarze różnego pochodzenia. Łagodzą takie objawy jak obrzęk śluzówki nosa, zaczerwienienie i sam katar. Nie należy stosować ich dłużej niż 5–7 dni ze względu na skutki uboczne, do których należą nasilenie objawów w przypadku przerwania stosowania leku, przesuszenie błony śluzowej nosa, krwawienie z nosa.

Ulgę przynosi ponadto płukanie jamy nosowej i zatok roztworem soli morskiej lub soli fizjologicznej. Sól fizjologiczna jest pomocna także w przypadku zaczerwienionych i łzawiących oczu. Warto jednak zakupić krople do oczu dla alergików.

Zastosowanie przy katarze siennym mają ponadto preparaty zawierające pseudoefedrynę (stosowane także przy przeziębieniach). Składnik ten hamuje katar, wysusza śluzówkę nosa.

Leczenie alergii
– czy można zapobiec alergicznemu nieżytowi nosa?

Leczenie alergicznego nieżytu nosa wymaga nie tylko środków doraźnych, lecz przede wszystkim odpowiednich leków przepisanych przez lekarza alergologa, które obecnie dostępne są bez recepty. Najczęściej stosuje się leki antyhistaminowe doustne lub glikokortykosteroidów donosowe (). Leki antyhistaminowe zmniejszają wydzielanie histaminy odpowiadającej za reakcję alergiczną. Glikokortykosteroidy łagodzą objawy alergicznego nieżytu nosa takie jak katar i łzawienie oczu.

W leczeniu alergicznego nieżytu nosa zastosowanie znajdują także inne preparaty:

– kromony – to lek donosowy lub dooczny, którego stosowanie należy rozpocząć na kilka dni, a nawet tygodni przez sezonem alergii; działają słabiej niż koretykosteroidy czy leki antyhistaminowe, ale są bardzo bezpieczne – mogą być używane przez kobiety w ciąży czy małe dzieci;

Wszystkie wymienione metody leczenia należą do leczenia objawowego. Jedyną dostępną obecnie przyczynową metodą terapii kataru siennego (oprócz unikania ekspozycji na alergen, co jest zwykle mało możliwe) jest odczulanie (immunoterapia). Polega ono na podawaniu podskórnym (w postaci tzw. szczepionek) niewielkich, ale stopniowo zwiększanych dawek alergenu w celu obniżenia wrażliwości na ten alergen. W rezultacie objawy choroby stają się mniej uciążliwe, a możliwe jest nawet ich wyeliminowanie. W typowym przebiegu terapii szczepionki podaje się cotygodniowo, natomiast po znaczącym złagodzeniu lub ustąpieniu objawów – podaje się comiesięczne dawki podtrzymujące2.

Alergiczny nieżyt nosa można złagodzić tak, że codzienne funkcjonowanie nie będzie utrudnione. Wiele zależy jednak od właściwej diagnozy oraz doboru terapii.

Bibliografia:

J. Kosielska, Katar sienny – przyczyny, objawy, leczenie, leki, https://www.medme.pl/choroby/katar-sienny,181.html, dostęp 6.06.21

J. Krupińska, Katar sienny – jak się objawia i jakie są sposoby na alergiczny nieżyt nosa?, https://www.doz.pl/czytelnia/a14827-Katar_sienny__jak_sie_objawia_i_jakie_sa_sposoby_na_alergiczny_niezyt_nosa, dostęp 6.06.21

M. Świerczyńska-Krępa. Alergiczny nieżyt nosa, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa, dostęp 6.06.21

---

1 Katar sienny - przyczyny, objawy, leczenie, leki (medme.pl) 2 https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/choroby/57586,alergiczny-niezyt-nosa, https://www.medme.pl/choroby/katar-sienny,181.html