Katar sienny
– przyczyny i leczenie alergicznego kataru

Ponadto objawy kataru siennego mogą powodować unoszące się w powietrzu zarodniki pleśni,zwłaszcza Cladosporium i Alternarii. Bez wykonania testów alergię na zarodniki tych grzybów można pomylić z alergią na pyłki, gdyż zarodniki unoszą się w powietrzu podczas koszenia traw czy zbóż i wówczas objawy uczulenia są najsilniejsze2.

Warto pamiętać, że uczulenie na pyłki należy do alergii sezonowych, natomiast katar sienny mogą wywoływać też inne, całoroczne czynniki. Oprócz wspomnianych grzybów należą do nich:

• roztocza kurzu domowego,
• białko występujące na skórze zwierząt, roznoszone poprzez sierść,
• zanieczyszczenia powietrza,
• alergeny, z którymi wchodzimy w kontakt w miejscu pracy, np. lateks, formaldehyd, albo w domu (detergenty).

Katar alergiczny – objawy

Gdy alergen wchodzi w kontakt z drogami oddechowymi osoby uczulonej, organizm zaczyna produkować przeciwciała (IgE). Gdy te zetkną się z odpowiednim antygenem, powodują uwalnianie histaminy. Jest to oczywiście reakcja przesadna - nieżyt nosa zwykle jest odpowiedzią na kontakt z pewnymi bakteriami czy wirusami, natomiast w przypadku alergii – z alergenem, który nie jest dla organizmu zagrożeniem.

Dlatego objawy kataru siennego przypominać mogą zwykły nieżyt nosa, wywołany zakażeniem wirusowym górnych dróg oddechowych. Do tych symptomów należą:

• wodnisty katar,
• kichanie,
• swędzenie i zaczerwienienie nosa,
• łzawienie oczu, obrzęk i zaczerwienienie powiek.

Przy katarze alergicznym rzadko dochodzi do zatkania nosa – katar nie jest gęsty, lecz wodnisty i stale spływający.

W przypadku wysokiego stężenia alergenu we wdychanym powietrzu objawy mogą obejmować także:

• ból głowy,
• niedrożność i ból zatok,
• utratę węchu i smaku.

Lek na katar alergiczny
– czyli jak sobie radzić z katarem siennym?

Katar sienny należy leczyć – w przeciwnym razie może on sprzyjać nawracającym stanom zapalnym zatok, uszu, a nawet rozwojowi astmy oskrzelowej. W leczeniu alergicznego nieżytu nosa stosuje się m.in. leki przeciwhistaminowe. Jeśli zostaną zażyte już po wystąpieniu objawów, zapobiegną ich nasileniu, natomiast nie zatrzymają ich. Dlatego zaleca się rozpoczęcie stosowania tego typu leków wraz z początkiem sezonu pylenia – w przypadku alergii sezonowych. Przy alergiach całorocznych konieczne może być stałe przyjmowanie leków. Leki przeciwhistaminowe mogą wywoływać zaburzenia koncentracji oraz senność.

Objawy kataru siennego zwalczają glikokortykosteroidy donosowe. Nowoczesne leki mogą być przyjmowane przez dłuższy okres czasu (preparaty bez recepty do 3 miesięcy) – ryzyko ubocznych objawów ogólnych jest niskie , jako że w znikomym stopniu przedostają się do krwi.

Doraźnie można przyjmować leki obkurczające naczynia krwionośne w jamie nosowej. Mają one postać kropli lub sprayu do nosa i pomagają ograniczyć nasilony katar. Nie należy stosować ich dłużej niż przez 5–7 dni. Przy dłuższym stosowaniu mogą wywoływać efekt uzależnienia (nasilać objawy, przez co przyjmowanie leku będzie konieczne w coraz krótszych odstępach czasowych), a także przesuszać błonę śluzową nosa, wywoływać krwawienia z nosa.

Dodatkowo ulgę przynosi płukanie nosa i zatok, np. roztworem soli morskiej. Jeśli chodzi natomiast o łzawienie oczu, pomocne są krople przeciwalergiczne, a także przemywanie oczu solą fizjologiczną.

U niektórych uczulonych na pyłki, roztocza lub zarodniki grzybów stosuje się immunoterapię, czyli odczulanie. Polega ona na podawaniu (zazwyczaj w formie zastrzyków podskórnych, ale może być także podjęzykowo) niewielkich, ale stopniowo zwiększanych dawek alergenu przez okres 3–5 lat. U większości pacjentów immunoterapia przynosi zauważalne efekty – objawy są mniej nasilone, a uczulony może przyjmować leki rzadziej czy w mniejszych dawkach. Terapia ta może zapobiec rozwojowi astmy oskrzelowej.